ประเพณีสิบสองมนล่องผ่องไต

ประเพณีสิบสองมนล่องผ่องไต หรือประเพณีลอยกระทงบูชาพระอุปคุตของชาวไทใหญ่ สิบสอง แปลว่า เดือน พ.ย. มน แปลว่า พระจันทร์เต็มดวง ล่องผ่อง แปลว่า ลอยกระทง ไต แปลว่า ชาวไทยใหญ่ รวมกันแล้วพูดเป็นภาษากลางได้ว่า ประเพณีลอยกระทงของชาวไทยใหญ่ เป็นประเพณีที่ต่างจากทั่วไปทั้งรูปแบบกระทง ความเชื่อ และพิธีกรรม  นิยมจัดกิจกรรมในช่วงเวลาวันขึ้น 13 – 15 ค่ำ เดือน 12 ลอยกระทงบูชาพระอุปคุตในวันเพ็ญขึ้น 15 ค่ำ เดือน 12 ในช่วงเช้ามืด แต่ปัจจุบันมีการลอยกระทงตอนกลางคืน หลังเที่ยงวัน ในวันเวลาเดียวกับการลอยกระทงทั่วไป โดยมีคติความเชื่อที่แตกต่างจากการลอยประทงเพื่อบูชาพระแม่คงคาแต่เป็นประเพณีที่จัดขึ้น เพื่อเป็นการบูชาพระอุปคุต 8 องค์ หรือพระอรหันต์ตามความเชื่อของชาวไตโบราณ ซึ่งเชื่อว่า พระอรหันต์ทั้ง 8องค์นี้ มี 4 องค์ที่มรณภาพ ส่วนที่เหลืออีก 4 องค์ยังคงปฏิบัติธรรมอยู่กลางมหานพและทุกวันเพ็ญเดือน 12พระอรหันต์ทั้ง4 จะเวียนขึ้นมาโปรดสัตว์และเผยแพร่พระพุทธศาสนา โดยชาวไตจะถวายอัฐบริวารต่างๆและลอยสิ่งของและเครื่องใช้ต่างๆลงในลำนำเพื่อเป็นการให้ทานและถวายเป็นพุทธบูชาในวันขึ้น 15 คำ เดือน 12